Oskar Seuntjens: “Waar extreemrechts aan de macht is, hebben mensen koopkracht verloren”
Oskar Seuntjens (Vooruit) is de jongste politicus die de redactie mocht spreken in het kader van deze verkiezingseditie. Hij is trotse Antwerpenaar, en al enkele jaren even trots voorzitter van Jongsocialisten, de jongerenpartij van Vooruit. Op 9 juni vindt u hem terug op de tweede plaats van de Antwerpse Kamerlijst.
Hoe was uw studententijd?
Plezant, ik ben nog een doctoraatstudent, dus ik zit nog half in mijn studententijd. Het enige wat niet plezant was, is dat Antwerpen alle technische opleidingen zoals ingenieurswetenschappen ver buiten de stad gelegen zijn. Daar viel er niet veel te beleven. Dat was wel spijtig, maar over het algemeen was mijn studententijd heel leuk.
Ik ben ook actief geweest bij Ingenium, een nieuwe studentenvereniging opgericht met een groep vrienden. Dat was wel tof. Ik zat dan in het praesidium als sportverantwoordelijke, maar ik had redelijk snel door dat dat toch niet echt mijn ding was, dus ben na een paar maanden al gestopt
Waarom zou men op 9 juni op Vooruit moeten stemmen?
Elke partij heeft een aantal zaken die ze echt belangrijk vinden, en voor elke partij is dat anders. Het hangt er gewoon van af wat jij als persoon belangrijk vindt. Als je vindt dat gelijke kansen voor iedereen heel belangrijk zijn, dat het openbaar vervoer beter wordt of dat mentaal welzijn bespreekbaarder wordt, dan moet je op ons stemmen.
Elke partij heeft andere prioriteiten. Voor ons is dat vooral gelijke kansen voor iedereen, waar je ook vandaan komt en los van je afkomst. Daar strijden wij voor. Met die kansen moet je uiteraard niet per se hetzelfde doen dan anderen, maar ze moeten er wel zijn.
Welk thema heeft voor u en uw partij de meeste prioriteit bij de komende verkiezingen?
Ik denk dat dat nog altijd koopkracht is. Ik zal een voorbeeld geven: ik heb voor een smoske zes euro betaald, terwijl dat vroeger drie euro was. Ik denk dat veel mensen het gewoon moeilijk hebben omdat alles zo duur wordt. Mensen die gewoon hun job of studentenjob doen en nog steeds moeilijk rondkomen, dat zou niet mogen.
Wij proberen er dus echt voor te zorgen dat de facturen laag blijven. Daarom hopen we ook in de Vlaamse regering te geraken, want daar worden nog een aantal zaken niet gedaan om die koopkracht van mensen te beschermen.
Zou u opnieuw in een Vivaldicoalitie stappen?
Waarom niet? De grote hervormingen zijn niet gebeurd, maar ik ben wel fier op wat we wel verwezenlijkt hebben. Een aantal zaken kunnen en moeten beter, maar tegenwoordig geeft elke partij kritiek op regeringen waar ze zelf in zitten. Ik vind dat er een aantal zaken zijn die we goed gedaan hebben, het zou goed zijn moesten we die lijn kunnen verder zetten. Dit dan wel met een aantal hervormingen, zoals een fiscale hervorming. Ik ga niet, zoals anderen in die regering, zeggen dat deze regering dramatisch is. Je moet dat kunnen verdedigen.
Sinds het ontslag van Conner Rousseau doet jullie partij het iets minder in de peilingen. Hoe verklaart u dat?
Mensen hebben het niet graag als het alleen maar over één persoon gaat. Het ging op den duur alleen maar over Conner. Op een gegeven moment is er iets gebeurd waardoor al ons inhoudelijk werk zoals het verhaal van de koopkrachtbescherming, waar we echt hard aan gewerkt hebben, wat ondergesneeuwd geraakte. Het ging alleen maar over de persoon. Nu hoop ik vooral dat we terug wel over serieuze dingen kunnen babbelen, er is wel heel veel geloof dat we het tij nog kunnen keren.
Bent u tevreden met de terugkeer van Conner Rousseau?
Als je een fout maakt en je toont oprecht dat je spijt hebt en je wilt er aan werken, dan verdient iedereen een tweede kans. Dat zijn wel belangrijke voorwaarden. Je moet er echt spijt van hebben, je moet er iets aan willen doen. Iedereen na één fout afschrijven, dat doe ik niet. In een samenleving waar je na één fout weg bent voor altijd, daarin zou ik ook niet willen belanden. En nu is het aan hem, hij heeft een heel bescheiden plaats gekregen, lijstduwer. Als hij daar verkozen wordt, dan denk ik dat de mensen hem effectief wel terug willen.
Vreest u niet dat het alsnog veel over Rousseau als persoon gaat, en niet over jullie partij en jullie programma?
Ik denk dat dat niet het geval gaat zijn, want hij is niet terug voorzitter geworden. Hij is zelfs geen lijsttrekker in Oost-Vlaanderen, hij is lijstduwer. Hij gaat nu vooral naar markten in Sint-Niklaas en Oost-Vlaanderen om te luisteren. Hij zal hier en daar wel eens op tv komen, want de media zien hem heel graag. Ik denk dus niet dat dat het grote verschil gaat maken. Langs de andere staat hij nog altijd hoog in de populariteitspolls. Er is veel gedoe rond Conner, maar mensen hebben hem ergens ook wel graag, anders zou hij niet zoveel aandacht krijgen.
Waar liggen uw persoonlijke ambities?
Ik ben nu jongerenvoorzitter van Vooruit en bij de komende verkiezingen sta ik op de tweede plaats in Antwerpen voor de federale verkiezingen, dus het is mijn bedoeling om verkozen te raken en in het parlement te zitten volgend jaar. Ik moet wel eerst mijn doctoraat afwerken, anders gaan mijn ouders heel boos worden, maar ik wil absoluut verkozen raken.
En op lange termijn?
Vroeger dacht ik altijd dat ik het hoogste van het hoogste wilde halen. Nu ik er wat dichterbij sta, zie ik ook wel wat voor een leven mensen zoals Conner en Melissa leiden. Ze hebben nauwelijks vrije tijd en altijd een camera rond hen. Ze mogen geen foutje maken, zo verlies je een stuk van je spontaniteit.
Ik wil sowieso niet heel mijn leven in de politiek zitten. Dat zou ook niet goed zijn, maar ik vind het een heel moeilijke vraag en denk er zelf vaak over na. Nu heb ik heel veel zin om naar het parlement te gaan en hopelijk de stem van veel jongeren te kunnen vertegenwoordigen daar. En wat daarna komt, dat zien we dan wel.
Wat moet absoluut in het volgende regeerakkoord staan?
Ik denk dat het heel belangrijk is dat we een fiscale hervorming doorvoeren, waarbij we belasting op arbeid verschuiven naar belasting op vermogen. Ik denk dat dat gewoon rechtvaardig is. Sommige mensen hebben veel kapitaal of erven veel geld, dan zou die verdeling toch wat redelijker getrokken moeten worden. Als je bijvoorbeeld geld krijgt uit huurinkomsten omdat je veel appartementen verhuurt, dan moeten we daar meer belastingen op heffen.
Hoe zou u voorkomen dat België dan minder aantrekkelijk wordt voor grote bedrijven of mensen met veel kapitaal?
Het is vaak bewezen dat dat op zich wel meevalt. Maar inderdaad, als je het hier oninteressant maakt, zal er wel een kapitaalvlucht zijn. Ik zou het niet te extreem, maar wel gelijker getrokken zien. Er zijn sowieso risico’s aan verbonden, maar dat mag ons niet tegenhouden het voortouw te durven nemen. Ik denk dat als je aantoont dat dat werkt, andere landen in Europa dat voorbeeld gaan volgen. We mogen dit echter niet als excuus hanteren om zelf niets te doen.
Mensen betalen hier veel belastingen. Veel partijen zeggen dat we moeten besparen en de belastingen verlagen. Dat is geen eerlijk antwoord. We moeten besparen, want we hebben al een gigantisch begrotingstekort. Als we dan nog eens de belastingen gaan verlagen, dan gaan we er niet geraken. We moeten zien dat de rekeningen op orde zijn, en dan moeten we ook zien hoe we dat gaan doen. Voor mij is het rechtvaardig om het te halen bij mensen met kapitaal.
U wilt de lonen omhoog en geld halen waar het zit. Toch is België één van de weinige landen die geen beperking heeft op de werkloosheidsuitkering in de tijd. Wordt het geen tijd om mensen te activeren?
Wij willen dat je eerst twee jaar aan een stuk heel intensief begeleid wordt door een VDAB die goed werkt, want vandaag trekt de VDAB op niets. Die begeleiding moet professioneel, doelgericht en persoonlijk zijn. Stel dat je na die twee jaar nog steeds geen job hebt gevonden, willen wij vanuit de overheid een basisbaan aanbieden, die wel verplicht is. Dat zou dan een volwaardig loon en volwaardige sociale rechten omvatten. Ik denk dat dat een menselijke manier is om zo terug stappen vooruit te nemen. Partijen zoals Groen en PvdA vinden het extreemrechts van ons, dat wij zoiets durven te zeggen. Wij willen mensen niet klein houden, ik denk dat mensen er beter van worden als ze gaan werken. Daar moeten we ook een oplossing voor durven aanreiken.
Voor welk buitenlands beleid pleit uw partij in de huidige context van oplopende internationale spanningen?
Ten eerste heb je het conflict met Rusland. In het begin waren veel partijen pro-Oekraïne, behalve PVDA die zich onthoudt als het gaat over het veroordelen van Poetin. De laatste tijd zie je ook dat Vlaams Belang geen wapens meer wil geven aan Oekraïne, wat ook verontrustend klinkt. Het is belangrijk dat we op termijn naar de onderhandelingstafel gaan, maar ik wil dat met een sterk Oekraïne doen, niet met een platgebombardeerd Oekraïne. We moeten Oekraïne blijven helpen waar we kunnen, vooral als het gaat om wapens geven. Ten tweede is het moeilijk om te zien wat er gebeurt in het conflict tussen Israël en Palestina.
We moeten nadenken over defensie, we moeten daarin durven investeren. Wat ik daarbij wel belangrijk vind, is dat we dat niet klakkeloos doen, maar dat het echt met een sterk Europees verhaal is. Als elk Europees land maar wat F-16’s gaat kopen, dan is dat geen sterk defensiebeleid. Wij zijn als België bijvoorbeeld heel goed in cybersecurity. We kunnen daar vooral hard op inzetten, waar andere landen dat bijvoorbeeld doen op militaire voertuigen. We mogen er niet blind voor zijn, defensie wordt zeker belangrijk in de geopolitieke situatie.
U haalt het Vlaams Belang kort aan. Als jullie worden uitgenodigd door Vlaams Belang, gaan jullie dan in op die uitnodiging?
Ik ben in de politiek gestapt omdat Vlaams Belang de vorige keer zo groot werd, dat vond ik persoonlijk heel erg. Gesprekken voeren met die partij doe ik dus liever niet. Ik denk dat luisteren geen kwaad kan, maar ik denk dat je wel weet dat wij nooit met Vlaams Belang gaan besturen, vanwege veel redenen en waarden die gewoon lijnrecht tegenover de onze staan.
Wij willen ons trouwens heel hard in de markt zetten als alternatief voor Vlaams Belang. We hebben net twee gigantische crisissen meegemaakt, de corona- en koopkrachtcrisis, en de inval van Poetin in Oekraïne waardoor de gasprijzen enorm stegen.
Er zijn een aantal rapporten geweest waarbij men berekend heeft welke landen het goed hebben gedaan en welke niet. Waar extreemrechts aan de macht is, bijvoorbeeld in Hongarije, zie je dat mensen daar hebben mensen koopkracht verloren. In België is de koopkracht het best beschermd dankzij socialisten en andere progressieve partijen. Ik geloof oprecht dat mensen wakker liggen van het feit dat ze hun facturen niet meer kunnen betalen, dat onderwijskosten betaalbaar zijn, dat hun winkelkar niet te duur is, dat zijn concrete zaken waar wij voor strijden.
Met welk resultaat bent u een tevreden man?
Persoonlijk hoop ik dat ik zelf verkozen geraak. Daarnaast hoop ik dat we terug de lijn kunnen oppikken waar we vertrokken zijn. Als we rond de 15% kunnen eindigen, is dat zeker een goed resultaat. Het mag zeker beter zijn dan vorige keer, want dat was echt niet goed. Dat is echt wel de doelstelling.
Wat is een zwakker punt geweest van uw partij de afgelopen vijf jaar?
Ik denk dat we op een gegeven moment geloofden dat we van alle partijen het best bezig waren en dat we heel veel dingen binnen gehaald hebben. We communiceerden heel goed, we zijn dan ook heel hard gestegen: van ongeveer 8% naar 17%, een verdubbeling. Wat er dan met Conner gebeurd is, is even heel moeilijk geweest. Dat was ook iemand waar heel veel mensen heel hard naar opkeken, en enorm veel heeft gedaan. Ineens doet hij iets waar onszelf afvragen hoe dat is kunnen gebeuren. Dan moesten we ons herpakken. We hebben geluk dat we nog een paar maanden hebben om dat te doen, maar het is inderdaad een moeilijk moment geweest. Dat erkent iedereen wel.
Jullie zetten in op betaalbare en kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen. Waar loopt het op dit moment dan mis?
Ik ben fier op Frank Vandenbroucke, dat is wel iemand die goed beleid voert. Het frustrerende is dat we op federaal niveau geprobeerd hebben om zorg betaalbaarder te maken.
Dat hebben we gedaan door supplementen af te schaffen en mentale hulp veel toegankelijker te maken. Langs de andere kant zie je dan dat de Vlaamse regering ervoor gezorgd heeft dat rusthuizen compleet ontsporen. Dat is een strijd die we willen voeren in de Vlaamse regering. Ik denk dat daar nog veel stappen in kunnen worden gezet. Zorg is belangrijk. We moeten voorkomen dat we naar Amerikaanse toestanden gaan, waarbij je schrik hebt om in het ziekenhuis te belanden. Het is geen simpele strijd in die sector. De artsen zijn dan ook niet altijd tevreden met Frank Vandenbroucke, maar dat is omdat hij heel duidelijk de kant van de patiënten kiest.
Onderwijs is voor Vooruit ook een absolute prioriteit. Het lijkt er op dat jullie partij deel zal uitmaken van de volgende Vlaamse regering. Kan u enkele concrete zaken aanhalen die jullie willen veranderen in het onderwijs?
Er is geen wonderoplossing om het onderwijs ineens perfect te maken, maar je kunt wel veel zaken anders doen. Wat de taal betreft, willen we wel dat jongeren verplichte taalvakken volgen. Het is een probleem binnen het onderwijs is dat kinderen de taal niet spreken. Een ander belangrijk punt is dat er leerkrachten voor de klas moeten staan. Dat kun je op meerdere manieren aanpakken.
Ten eerste door het beroep aantrekkelijker te maken. Dat doe je niet door een expert-leerkracht in te zetten, wat Ben Weyts ingevoerd heeft. Ik ga nu veel naar scholen voor schooldebatten en merk dat veel onderwijzers daar razend over zijn wegens de ruzie die het creëert. Daarnaast kunnen we ook kijken of we het onderwijs niet beter kunnen organiseren. Er zijn scholen waar klasjes van twee of drie personen zijn voor Grieks- Latijn. Dat moet gewoon slimmer georganiseerd worden, door bijvoorbeeld te bundelen. Ik geef ook zelf les op de universiteit en ik zie echt elk jaar opnieuw dat het niveau van de eerstejaars ongelooflijk hard aan het dalen is. Zeker nu Ben Weyts een harde knip doorgevoerd heeft, waarbij men na twee jaar misschien zal moeten stoppen. Dit terwijl dat ze, mede door corona, met een leerachterstand beginnen.
Dus: onderwijzers beter betalen, de lat ook hoog durven leggen en het taalniveau weer omhoog krijgen.
Jullie krijgen van Groen en PVDA het verwijt dat jullie te veel naar rechts zouden zijn opgeschoven. Wat vindt u van die kritiek?
Ik vind die kritiek zeer onjuist en belachelijk zelfs. Ze dat doen om electorale redenen. Ze kunnen stemmen bij ons halen door te zeggen dat wij rechts zijn. Ik vind dat er werkelijk niets rechts aan ons voorstel is om bijvoorbeeld die basisbaan aan te bieden. Zij willen mensen klein houden, waar wij mensen willen vastpakken en hun vooruit laten gaan. Wij staan voor een sterke overheid die heel veel kansen geeft, maar ook veel plichten vraagt. Zo werkt dat nu eenmaal.
Hetzelfde met migratie: als mensen hier naar toe komen met het recht op asiel, dan is dat onze taak om die mensen op te vangen. Wat we nu nog te vaak doen, is dat we die mensen een wat geld geven en we zijn klaar met integratie. Het resultaat daarvan is dat heel veel mensen de taal niet kennen en niet aan de slag kunnen. Wij willen dat ze meteen in een verplicht traject komen, en van daaruit naar een job begeleid worden. Groen en PVDA vinden dat dan heel onmenselijk en rechts, ik denk dat het juist erg progressief is om mensen zo te helpen. Mensen willen een taal leren en een leven opbouwen, maar het kan moeilijk zijn de weg te vinden in het ingewikkelde Belgisch systeem.
Ik vind er niets rechts aan om mensen plichten op te leggen als dat in hun belang is. Ik ben onlangs nog op de spoed geweest en sprak daar met een spoedarts, die zei mij dat er steeds meer mensen komen die via Google Translate uitleggen wat er aan de hand is.
Wenst u met de volgende federale regering tot een staatshervorming te komen?
Als we daar zaken beter door kunnen organiseren, dan mag dat zeker geen taboe zijn. Waar ik soms wel boos van word, is dat we vaak de staatshervorming gebruiken als excuus om vandaag niets te doen. Onderwijs bijvoorbeeld is nu al twintig jaar een Vlaamse bevoegdheid, en iedereen erkent dat het ook daar niet perfect gaat. We moeten dingen kunnen bespreken, want sommige zaken zijn vandaag gewoon inefficiënt en moeten beter. We mogen niet laten uitschijnen dat dat de enige manier is om effectief dingen in gang te zetten. Dat kan namelijk vandaag ook al.
We sluiten graag af met een studentikoze vraag: wat is uw favoriet bier?
Duvel, sowieso! En het Seefbier uit Antwerpen vind ik ook heel goed.