Wouter Beke

Wouter Beke (cd&v) is een gevestigde waarde bij de Vlaams christendemocraten. Hij was voorzitter van de partij van 2010 tot 2019 en Vlaams minister van Welzijn in de huidige Vlaamse regering tot zijn ontslag op 12 mei 2022. Hij is sinds 2013 tevens burgemeester van Leopoldsburg . Op 9 juni neemt hij de rol van Europees lijsttrekker waar.

Hoe was uw studententijd?

Zeer goed. Ik studeerde politieke wetenschappen in Leuven, vanaf 1992. Dat was wel een bijzondere periode. Het was, aan de ene kant, de periode na de Zwarte Zondag van 1991. Dus dat was politiek wel heel speciaal, maar het was ook een periode van volle veranderingen. In die zin dat het verdrag van Maastricht was goedgekeurd. Ons land moest dus weer klaargemaakt worden voor Europa door die befaamde Maastricht-criteria.

Het communisme, de grote vijand, was ingestort, dus ook het grote kwaad was weg. De wereld zou één worden. Dat werd nog versterkt door de opkomst van het internet in 1993.

Vandaag lijkt dat vanzelfsprekend te zijn, maar toen ik begon met studeren was het er nog niet. Toen ik twee jaar verder was, kregen we een e-mailadres. Dat internet maakte ook wel dat de wereld echt aan uw voeten begon te liggen. We moesten niet meer naar een bibliotheek om alles te gaan zoeken. Mijn studententijd was dus een tijd waarin we dachten dat de wereld in verandering was.

Al die evoluties die u beschrijft, was u daar toen actief mee bezig?

Ja, eigenlijk wel. Ik was lid van de kring voor internationale betrekkingen, de KIB. Ik heb mijn eigen studentendenkclub opgericht, “Vlaanderen anders bekeken”. Ik was lid bij het KVHV, alhoewel ik daar niet zo heel actief was. We vergaderden in de lokalen van Veto met onze studiegroep. Dus ik was wel redelijk actief.

Waarom zou men op 9 juni op cd&v moeten stemmen?

Omdat in een tijdsgewricht dat gedomineerd wordt door extremen, de nood van hervormingen en beleid in het moeilijke midden alleen maar meer noodzakelijk wordt in ons land en op Europees niveau. Ik denk dat de toekomst ligt in de combinatie van zorgen voor economische groei en een sociale herverdeling.

Die ligt in het zorgen dat mensen rechten hebben, maar ook dat iedereen op zijn plichten en verantwoordelijkheden wordt gewezen. Dat die hervormingen er liggen op het vlak van een sterk Vlaanderen in een bestuurbaar land, en in Europa dat onze toekomst veilig stelt.

Wat is de rol die u hierin zal spelen als Europees lijsttrekker voor cd&v?

Ik heb de eer om die Europese lijst te mogen trekken. Ik heb het hetzelfde gevoel over Europa dan toen ik achttien jaar was, maar vandaag zitten we wel in een nieuwe geopolitieke context. Rusland staat met één voet in Oekraïne. Onze veiligheid is geen vanzelfsprekendheid meer.

Het vredesdividend dat toen ook gebruikt werd om andere dingen te gaan doen, bijvoorbeeld de Maastricht-criteria te houden, is opgebruikt. De hervormingen die Europa de voorbije decennia gedaan heeft, waren eigenlijk telkens hervormingen van binnenuit. We kunnen de eenheidsmarkt organiseren, een monetaire unie organiseren, we kunnen Europa bevoegdheden geven op een aantal zaken waardoor er beter op elkaar kan afgestemd worden. Maar vandaag zit Europa voor het eerst in de geschiedenis in een verhaal dat geopolitiek is, namelijk hoe staat Europa ten aanzien van de Verenigde Staten, China, Rusland en Afrika? Dat is een andersoortig Europa dan in het verleden gekend is. De taak om te komen tot een Europese defensie is bijvoorbeeld nog nooit zo groot geweest, ook al staat die aangekondigd in het Europees verdrag. Maar het is dus meer dan ooit nodig om daar werk van te maken.

Waarover gaan de verkiezingen 9 juni volgens u?

Ik denk dat op Europees vlak veiligheid zeker belangrijk is. Ik denk dat het verschil tussen werken en niet werken groter moet worden, de fiscale hervorming is ook belangrijk. We moeten meer mensen aan het werk krijgen. De voorbije jaren zijn er 300.000 mensen extra aan het werk gegaan, dat toont dus ook aan dat het kan. Extra mensen aan het werk tegen het invullen van vacatures betekent extra koopkracht voor gezinnen, en betekent ook dat er extra sociale zekerheidsbijdragen aan belastingen komen, waardoor we de tekorten die zijn opgekomen tijdens de COVID-, Oekraïne- en energiecrisis in grote maten zullen wegwerken.

U haalde de fiscale hervorming aan, door minister Van Peteghem uitgetekend. Die kreeg veel lof van experts en wordt gezien als de blauwdruk voor de volgende fiscale hervorming. Toch is die hervorming niet goedgekeurd. Hoe kijkt u daar nu, enkele maanden later, naar ?

Er stond in het regeerakkoord dat er een blauwdruk voor een fiscale hervorming moest voorbereid worden, dus dat is gebeurd. We hadden ze liever ook al in een eerste fase ingevoerd, maar het zijn vooral de liberalen die daar stokken in de wielen hebben gestoken. Een beetje paradoxaal. Als ik naar hun verkiezingsprogramma kijk, dan zie ik dat ze werken aantrekkelijker willen maken. Het niet goedkeuren van die fiscale hervorming is dus een gemiste kans geweest.

Kan u drie zaken concretiseren, waarvan u vindt dat die absoluut in het volgende regeerakkoord moeten staan?

Ik denk dat een fiscale hervorming er daar één van is. Het gezond maken van onze overheidsfinanciën is een tweede. En zorgen dat wij op een oordeelkundige manier ons Rijnlandmodel en onze welvaartstaat toekomst kunnen geven.

Kan u misschien wat meer uitleg geven over dat Rijnlandmodel?

Dat houdt het volgende in: hoe koppel je economische groei aan sociale vooruitgang? Hoe zorg je ervoor dat onze economische groei kan versterkt worden? Ook daar hebben we meer Europa nodig. De economische groei die Europa ons biedt, hebben we nodig om aan sociale verdediging te kunnen doen om onze pensioenen en onze gezondheidszorg in de toekomst te kunnen betalen.

En wat ons betreft zal die sociale zekerheid, die gezondheidszorg, ook beter verankerd worden bij de deelstaten omdat we vandaag zien dat ze wel efficiënt is, maar niet effectief is. We geven te weinig uit aan preventie, omdat we preventie en curatie op twee verschillende niveaus hebben zitten bijvoorbeeld. We hebben een ander zorgmodel in Vlaanderen dan Wallonië. Dat zijn belangrijke prioriteiten.

Op welke verwezenlijking van uw partij tijdens de afgelopen legislatuur bent u het meest trots?

Ik denk dat er een goed crisisbeheer geweest is, zowel Vlaams als federaal. We zijn wereldkampioen in het vaccineren geweest. Als ik een interview met premier De Croo lees en ze vragen hem waar hij het meest fier op is, dan zegt hij ook de vaccinatiecampagne. Ik heb daar een bijdrage toe mogen leveren als Vlaams minister, om dat de meest succesvolle campagne te laten zijn. Dus daar ben ik het meest fier op.

Neemt u iets mee uit het verloop van de verkiezingen in Nederland? U heeft daar twee ideologische tegenhangers. Het CDA doet het niet goed, maar Omtzigt met zijn NSC wel.

We kijken daar uiteraard wel naar, en hebben daar gesprekken mee. Maar het landschap is natuurlijk wel een beetje anders dan in ons land.

Omtzigt vormt een regering met de PVV. Als jullie worden uitgenodigd door Vlaams Belang, gaan jullie dan in op die uitnodiging?

Ik denk dat uit beleefdheid de voorzitter een gesprek niet zal weigeren. maar dat hij ook meteen duidelijk zal maken waar de grenzen liggen voor onze partij.

Wat is een zwakker punt geweest van uw partij de afgelopen vijf jaar?

Dat hebben we de fiscale hervorming er niet door gekregen, dat hebben we verkeerd aangepakt. Het niet kunnen doorvoeren van de fiscale hervorming is een teleurstelling.

U bent op het einde van de legislatuur als cd&v in de federale regering met de rug tegen de muur gezet met het betrekking tot abortus. Hoe gaat u daar in de toekomst mee verder als partij?

Ik denk dat wij een goede middenpositie hebben aangegeven die respect doet aan het leven, maar ook aan mensen die zich genoodzaakt voelen om tot een abortus over te gaan.

En met de rug tegen de muur. Er is bij mijn weten geen wisselmeerderheid gevonden voor die abortuswet. Dus zo erg voelen we ons niet met terug tegen de muur gezet.

U trekt de Europese lijst. Onlangs is er een schandaal aan het licht gekomen in verband met Russische beïnvloeding. Hoe kijkt u daarnaar? Denkt u dat ook in Vlaanderen een dreiging is?

Ik denk zeker dat er een dreiging is. En ik denk dat onze democratie niet alleen van buitenaf wordt bedreigd, maar ook van binnenuit wordt bedreigd. Je hebt mensen die zich laten betalen door de Chinezen en mensen die zich laten beïnvloeden door de Russen. Dus dat is inderdaad zeker een reële bedreiging.

Zijn er bepaalde maatregelen die daartegen kunnen worden genomen? Of is het gewoon een perverse enkeling die...

Nee, nee, natuurlijk moeten we daar maatregelen tegen nemen. Dat is één. En twee, we moeten instanties ook laten optreden. Daarom heeft het federaal parket gezegd dat ze een onderzoek zou opstarten.

Staatssecretaris de Moor heeft enkele maanden geleden haar migratiewetboek voorgesteld. Wat zijn volgens u stappen die absoluut moeten worden gezet qua migratiebeleid?

Ik denk dat wij voor die woonstbetredingen van illegalen moeten blijven ijveren. Ik denk dat daar vooral langs de Franstalige kant een groot verzet tegen bestaat. Maar wat ons betreft is dat absoluut belangrijk.

Ik denk dat het migratiepact dat in het Europees Parlement goedgekeurd is ook een hele belangrijke is, omdat dat de toekomst van ons migratiebeleid toch wel mee zal bepalen. Het pact garandeert een migratiebeleid dat onze buitengrenzen meer gaat beschermen. Aan die buitengrenzen wordt ook een snellere selectie mogelijk maakt van mensen die echt oorlogsvluchtelingen zijn en kunnen opgevangen worden, en mensen die niet Europa binnen kunnen op basis van die criteria.

En drie, zorgen voor een betere spreiding in Europa van mensen die hier als vluchteling zijn, waarbij iedereen mee zijn deel moet doen. Dat is tot nu niet het geval geweest.

U heeft het lokale lijsttrekkerschap in Leopoldsburg afgestaan aan mevrouw Kaufman. Gaat u de lokale politiek missen?

Ik zal de lokale politiek niet loslaten. Ik sta op de tweede plaats. Ik zal er alles aan doen zodat wij een zo sterk mogelijk uitslag halen en ook in de toekomst in Leopoldsburg de leiding kunnen blijven hebben. Maar het burgemeesterschap lijkt me moeilijk combineerbaar met een Europees mandaat in het Europees Parlement.

Met welk resultaat bent u een tevreden man?

Als wij het resultaat van 2019 zouden kunnen evenaren zou dat heel mooi zijn.

We sluiten graag af met een studentikoze vraag: wat is uw favoriet bier?

Omer!