De jongerenvoorzitter van de CD&V veroverde vele politieke harten met zijn oratorische vaardigheden in tal van debatten. Op 12 februari trok het opkomend boegbeeld van het centrum naar het Verbondshuis voor een interessant gesprek. Door het ingrijpende effect van COVID-19, mocht Ons Leven achteraf nog enkele andere vragen stellen.
Beste meneer Mahdi, de voorzittersverkiezingen van de CD&V zijn al een tijdje achter de rug. Daarin haalde uw collega Coens 53% van de stemmen en uzelf 47%. Het was dus een hele nipte race. Kunnen we daaruit concluderen dat de CD&V verdeeld is?
We kunnen daar vooral uit concluderen dat er op het einde twee sterke kandidaten overbleven van de oorspronkelijke zeven uitstekende deelnemers. Het was een leuke en boeiende strijd, waarin we ook collegiaal zijn geweest. Soms als er tussen verschillende kandidaten binnen een partij strijd wordt gevoerd, levert dat een lelijk gevecht op. In dit geval zijn we daar allemaal sterker uitgekomen. Helaas moet u mij eraan herinneren dat ik het net niet gehaald heb en dat is ook zo. Toch is het goed om vast te stellen dat 47% van de leden achter het verhaal staan dat ik gebracht heb de voorbije weken, maar eigenlijk ook de voorbije jaren binnen de partij.
Er waren natuurlijk ook iets controversiëlere kandidaten zoals Walter de Donder met zijn befaamde uitspraak over de ‘ontvolking’ in onze buurten. Er zijn ook figuren binnen de partij zoals Hendrik Bogaert en in mindere mate Pieter De Crem die dan een iets hardere koers willen varen op vlak van migratie. Is dat dan geen discussiepunt binnen jullie partij?
Nee, dat niet. Walter is een volkse burgemeester en wat hij gezegd heeft, moet je in een bepaalde context begrijpen. Zijn woorden waren niet slecht bedoeld. Ik ken het werk dat Walter doet op lokaal niveau als het gaat over integratie. Dat is altijd op de juiste manier, op de manier dat een christendemocraat moet kijken naar migratie en hoe men moet omgaan met asielzoekers en nieuwkomers. Al was de woordkeuze ongelukkig. Pieter en Hendrik zijn niet in de race gestapt, dus ik kan me moeilijk uitspreken over degenen die niet hebben deelgenomen aan de voorzittersverkiezingen.
Die verkiezingen zijn al een aantal maanden achter de rug. Maar wat er nu voor ons ligt, is de aanslepende regeringsvorming, al is dat door de coronacrisis uitgesteld. Sommige partijen willen meer bevoegdheden naar de regio’s brengen, terwijl anderen willen herfederaliseren. Welke veranderingen zou de CD&V willen steunen als jullie in coalitie zouden gaan?
Subsidiariteit is een van de basispijlers van onze partij. We staan voor sterke regio’s en we vinden het belangrijk dat Vlaanderen, Wallonië en Brussel hun eigen sterktes en troeven kunnen uitspelen. Maar als er een schaalvoordeel is en er efficiëntiewinsten te boeken zijn op federaal niveau, moeten we niet puur dogmatisch alles naar de gemeenschappen en gewesten trekken. Mij lijkt het bijvoorbeeld absurd om de NMBS op te delen in een Vlaamse en een Waalse spoormaatschappij. Dat geldt ook op vlak van defensie. Naast efficiëntie is er natuurlijk ook nog zoiets als de culturele identiteit waar rekening mee gehouden moet worden. In ons land bestaan er verschillende culturele identiteiten naast elkaar. Op zich is dat geen probleem, zolang er wel nog altijd een Belgische font is. De voorbije jaren hebben we goed gewerkt aan de uitrol van een geëmancipeerde Vlaamse identiteit. Die zou volgens mij moeten kunnen bestaan naast een Belgische eigenheid.
Heel concreet zijn er rond welzijn en volksgezondheid een aantal bevoegdheden die verder doorgetrokken kunnen worden naar het Vlaamse niveau, denk ik. We gaan wel het kader totaal anders moeten bekijken. Vandaar ook het voorstel van de CD&V om de volgende staatshervorming goed voor te bereiden en niet rap, rap te werken, maar om echt goed na te denken over een goed model, federaal of confederaal. Want iedereen heeft een andere definitie voor die termen. We willen dus goed nadenken over de juiste structuren en op basis daarvan het land zo efficiënt mogelijk organiseren.
Maar zoiets als ziekenzorg zou u dus dichter bij de mensen willen brengen?
Ja, maar dat is niet enkel dichter bij de mensen. Het heeft ook te maken met het landschap dat anders is in Vlaanderen dan in Wallonië. Dat gaat over het aandeel katholieke ziekenhuizen, het verschil privaat versus publiek, het woonbeleid enzovoorts. Als partijen zoals Groen, Open VLD en Sp.a een federale minister van klimaat willen, stel ik me daar vragen bij. Een derde van uw klimaatambitie kan je pas realiseren met een goed woonbeleid. De woonmarkt is totaal anders in het Noorden dan in het Zuiden, dus daar moet je inspelen op de noden die er zijn in de regio’s. Ik denk dat je wel met een soort Europees model kan werken, dat je in België bepaalde doelstellingen afspreekt die op regionaal niveau gerealiseerd kunnen worden. Dat is dan wel werk van langere adem en dat zal pas gebeuren bij een zevende of achtste staatshervorming.
Een nieuwe staatshervorming en het feit dat er steeds maar nieuwe komen is voor mij geen probleem. Ik geloof ook niet in een finale staatsconstructie, omdat een staatshervorming ook ten dienste staat van de samenleving en hoe die evolueert. Het is dus belangrijk om die te blijven modelleren naar uw gemeenschap en niet om elke keer te denken dat we een structuur gaan maken en dat de gemeenschap wel zal volgen.
Vlaanderen is een van de regio’s die het meest getroffen is door corona. Toch krijgen Wallonië en Brussel samen 30,5 miljoen euro uit het investeringsinitiatief van de EU, terwijl Vlaanderen maar 6,5 miljoen ontvangt. Hoe kijkt u naar die verdeling?
De verdeelsleutel op basis van het investeringsfonds is op zich niet onlogisch. Zwakkere regio’s krijgen meer steun en vermits de coronacrisis nog verre van afgelopen is, moeten we de zwakste regio’s weerbaar maken. Dit is een sleutelmoment voor Europa. Indien landen en deelstaten zich in deze dramatische tijden niet solidair opstellen, heeft het Europees project gefaald.
U heeft al in eerdere interviews gezegd dat uzelf niet voor nieuwe verkiezingen bent. Er zijn verschillende partijen die nu toch daarvoor pleiten. Of die er nu gaan komen, dat weet niemand. Stel dat die er toch zouden zijn, is de CD&V dan klaar voor nieuwe verkiezingen?
Ik denk oprecht dat geen enkele partij daar klaar voor is. Vlaams Belang wil dat uiteraard op basis van de peilingen omdat veel mensen hun vertrouwen in de politiek kwijt geraakt zijn. Als partij die daarop inspeelt i.p.v. op inhoud, ben je er goed mee af als er nieuwe verkiezingen zouden zijn. Onze visie is op een jaar tijd niet veranderd en dat zal voor de andere partijen ook zo zijn. Er zal bijna niets wijzigen aan de discussie. Je kan de debatten van 2019 evengoed opnieuw afspelen.
Ik zou niet inzien hoe een politiek landschap dat lichtjes zou verschuiven, plots zou kunnen zorgen voor een nieuwe federale regering. Het is vooral een kwestie van partijen duidelijk te maken wat de realiteit is in Vlaanderen en Wallonië en te hopen dat op inhoudelijke basis rond de tafel gezeten kan worden. In een land waar het begrotingstekort oploopt tot 11 miljard en waar de activiteitsgraad veel lager is dan onze noordelijke buurlanden, moeten we kunnen samenwerken. Ik denk dat er dus nog veel werk aan de winkel is en dat we niet kunnen blijven treuzelen.
U zou dus geen nieuwe nadrukken leggen bij een nieuwe verkiezing?
Ja, maar er zijn natuurlijk altijd onderwerpen die plots het thema van de verkiezingen worden. De vraag is dan wat dat thema wordt. Begroting is niet altijd sexy, maar het is wel het probleem dat het sterkst aan het groeien is. We kunnen ook over migratie spreken en mij persoonlijk alles behalve gelaten, maar het migratieprobleem is dit jaar niet groter geworden dan 4 jaar geleden, wel integendeel! Het begrotingstekort is wel alleen maar toegenomen. Op dat vlak denk ik dat we als partij staan voor een begrotingsbeleid met een bewezen track record, als we dan wat verder in de tijd terug mogen gaan.
Jean-Luc Dehaene is voor mij een groot voorbeeld op vlak van begroting en fiscaliteit. Hij heeft ervoor gezorgd dat we vandaag allemaal met de euro kunnen betalen, iets wat zonder zijn beleid nooit mogelijk was geweest. Als partij hebben we rond rechtvaardige fiscaliteit toch wat knowhow en een bepaalde visie die sterk in lijn ligt met wat Nederland doet met de dual income tax. Een Nederlander betaalt minder belastingen dan een Belg, maar zij hebben wel een begrotingsoverschot van 11 miljard euro en een gigantisch investeringsfonds van 41 miljard. Het kan dus wel, maar je moet daarvoor wel drastische fiscale hervormingen doorvoeren en daar is het in ons land iets te lang op wachten. Maar is begroting een sexy thema, gaan we daarmee verkiezingen winnen? Ik denk het niet. Ik denk ook niet dat je verkiezingen wint met inhoudelijk uitgewerkte programmapunten. Het gaat vaak over gevoel en als je het mij vraagt zou de communicatie van onze partij moeten zijn dat de kiezer de keuze heeft: het is het centrum of de choas. Het feit dat we vandaag nog geen regering hebben, heeft te maken met een versplintering van het politieke landschap en dat het vooral de extremen zijn die groeien en dat het centrum afbrokkelt. Dus stem op het centrum en je krijgt een land waar hopelijk opnieuw stabiliteit heerst en dat een visie voor de toekomst heeft!
Een paar maand geleden zei oud-CD&V-boegbeeld Miet Smet dat de C in CD&V op langere termijn misschien geschrapt zou kunnen worden. Wat is uw persoonlijke mening over de C meer of minder op de agenda te zetten?
Van de zeven kandidaat-voorzitters waren er zes die heel duidelijk de C wilden behouden. Ik was daar zelf een van. De ambitie om die letter te schrappen is er zeker niet. Ik ben graag bezig met ideologie en de christendemocratie als ideologie is voor mij belangrijk. Het christelijk deel mag niet enkel dienen als een soort van lapmiddel om wat oudere kiezers gerust te stellen om op onze partij te stemmen. Die C moet nog altijd ergens voor staan, binnen onze politieke ideologie en die moet verder uitgewerkt worden zodat nieuwe kiezers weten wat het nut en de visie is van een partij zoals de onze. Daarbij is de C in combinatie met de D voor mij van fundamenteel belang. Ik heb liever dat die letter in onze naam behouden blijft, maar voor mij is het belangrijker dat het in het diepste van je denken zit dan dat het op een mooie visual staat op Facebook.
Zou dat dan niet moeilijker worden in de toekomst met een nieuwe generatie seculiere jongeren?
Dat heeft weinig met geloof te maken. In Duitsland zat de CDU tot voor kort zonder grote problemen en dat had voor een stuk te maken met het duidelijk profiel dat die partij heeft in Duitsland. Als Angela Merkel een heel concreet beleid voert rond het migratievraagstuk, waar mensen voor of tegen kunnen zijn, dan is dat een visie waar ook een stuk van de jongere generatie zich in kan vinden. Dat is de uitdaging voor ons als christendemocraten om consequent onze boodschap te blijven brengen. Merkel heeft daar wat mij betreft nog altijd bewezen dat ze een stuk van de bevolking kan overtuigen met haar visie die voor mij christendemocratisch is. En wellicht ook een stuk van de bevolking heeft ontgoocheld en dat is dan maar zo. Mensen mogen ontgoocheld zijn in de christendemocratie. Liever dat dan over die ideologie helemaal niets te voelen.
De CDU heeft zich wel gepositioneerd als centrumrechts en conservatief. Mensen zeggen dat doordat de CD&V te centristisch is, men heel wat kiezers verliest. Zelf had u een uitspraak gedaan in de Waalse krant l’Echo dat de ideologie van het centrum u niet zoveel aanstond...
De vraag zou op zich interessant zijn, maar ik ben niet geïnteresseerd of we nu wat naar links of naar rechts zouden opschuiven. Ik ben wel bezig met het conservatisme als politieke ideologie. “Welke rol hoeft de overheid te spelen in de samenleving?” Daarbij stel ik vast dat andere partijen die zich vaak als conservatief bestempelen, ook staan voor een sterke overheid die zich bezighoudt met hoe mensen zich moeten gedragen. Ik denk dat wij als CD&V dat ook doen en dat we iets te weinig conservatief zijn in de politieke en filosofische betekenis van het woord. Dat betekent voor mij dat de overheid een beperkte rol heeft te spelen in de samenleving, corrigerend daar waar nodig. Christendemocraten hebben Rerum Novarum meegemaakt. We vinden het belangrijk om te kijken naar de arbeidersklasse en de sociale strijd, maar de overheid moet daar niet een allesbepalende rol in spelen. Mensen dragen een verantwoordelijkheid tegenover elkaar. Het verhaal van engagez-vous, doe iets in de samenleving, dat willen we naar buiten brengen. Een overheid moet het engagement van burgers stimuleren en belonen. Wat ons als partij hoort te onderscheiden van anderen is dat we mensen vragen om mee een stuk te zijn van het antwoord op hedendaagse problemen. Anderen mogen dan roepen dat ze conservatief zijn, de politieke beslissingen van de voorbije jaren doen mij daar iets anders over denken.
U nam daar de rol van de overheid in de mond. Het is al enkele maanden geleden, maar de abortuskwestie kwam opnieuw in het nieuws. Uw voorzitter Joachim Coens heeft duidelijk zijn tegenstem daarin uitgesproken over een verlenging van de termijn naar 18 weken. Ervoor stond die teller op 12. Is voor de CD&V dat getal oké, of moet er daar ook iets veranderen?
Er zijn een aantal redenen waarom men de termijn op 12 weken had gezet. Een van de redenen is dat op 12 weken de procedure van abortus anders is. Na die periode kan je niet meer overgaan tot vaginale curettage en moet je overgaan naar een soort operatie om de zwangerschap af te breken. Dat heeft psychologische gevolgen voor de vrouw in kwestie. De partijen die voorstander waren van het wetsvoorstel hebben geen argument gegeven van waarom het 18 weken moest zijn. Het enige argument was dat de termijn in Nederland nog langer is, maar daar zitten ze op 22 tot 24 weken. Als je dat argument wil doortrekken, dan moet je dus eigenlijk voorstellen om de termijn tot dan te verlengen.
Ik denk dat we vooral meer moeten inzetten om te onderzoeken wie die vrouwen zijn die naar Nederland trekken om daar een abortus aan te vragen. Zo’n onderzoek is trouwens iets wat wij als partij al jaren vragen. Er zijn misschien ethisch-culturele of socio-economische redenen waarop we preventief kunnen inspelen om die vrouwen te ondersteunen. Vaak wordt er negatief gedaan over het verkrijgen van die informatie, maar het is wel belangrijk. Het is niet paternalistisch om mensen die een belangrijke beslissing nemen te willen helpen en ze te begeleiden waar nodig.
Er is een goed debat nodig over zulke ethische kwesties. Wat jammer is, is dat we nu in lopende zaken zitten en dat een aantal partijen heel graag symbolische wetsvoorstellen proberen binnen te halen door ze snel op tafel te leggen, of dat nu gaat over euthanasie of abortus. Als je de wetsvoorstellen leest, dan zie je dat ze zelfs vol met schrijffouten staan. Alles moest heel snel gebeuren om in de media te kunnen scoren.
Om de verspreiding van het coronavirus in te perken, willen verschillende experten een app ontwikkelen die de precieze locatie van mensen in kaart brengt. Er zou hierover een dialoog opgesteld zijn met de huidige regering. Zo’n maatregel lijkt uit 1984 van George Orwell te komen. Wat is uw mening daarover?
Ik maak me al jaren zorgen over hoe overheden beetje bij beetje privacywetgeving volledig uithollen. Hopelijk kan ik de komende jaren in de Kamer wat portier van onze privacy spelen, want op dat vlak vertrouw ik de overheid niet om onze gegevens voldoende te beschermen. Volgens mij kan er enkel sprake zijn van zo’n app indien deze vrijblijvend is, deze meteen verwijderd worden na de crisis en met het grootste respect voor de privacy. Maar eigenlijk stel ik me zelfs de vraag wat het nut van zo’n app is. Verschillende Vlaamse wetenschappers hebben hier al een open brief over geschreven. Het virus kan uren overleven op verschillende oppervlakten, wat ben je dan met een app die je zegt dat je in de buurt was van een Corona-patiënt? En wat ben ik met die waarschuwing, indien dat gebaseerd is op een verplaatsing met de wagen en de chauffeur voor of achter mij besmet is?
Om af te sluiten zou ik willen vragen hoe u uw plaats ziet op korte termijn binnen de partij.
Ik ben eerste opvolger in de kamer op de lijst met Koen Geens. Als er dus een federale regering zou komen, dan zetel ik in het parlement en daar ben ik van plan om me te laten gelden. Mocht dat niet gebeuren, dan ben ik nog 2 jaar voorzitter van Jong CD&V en daarna kan ik u oprecht niet zeggen wat er met mij gaat gebeuren. Wat wel zeker is, is dat ik me ga blijven inzetten voor de samenleving.
Sinds kort ben ik nu ook een boek aan het schrijven over de christendemocratie dat begin volgend jaar zou uitkomen. Dat laatste zeg ik wel tegen iedereen omdat het er anders nooit van gaat komen (lacht).
Interview door schachten Arno en Sam
Meer Ons Leven? maak je snel abonnee!
